ศาลพระภูมิ หมายถึง ศาลที่สร้างขึ้นเพื่อให้เป็นที่สถิตของเทพารักษ์ พบได้ทั่วไปในประเทศไทย
และยังพบว่ามีปรากฏในประเทศลาวและประเทศกัมพูชาอีกด้วย มีลักษณะเป็นบ้านหรือวิหารหลังเล็กตั้งอยู่บนเสาเดี่ยว
หรือปะรำทำจากปูนหรือไม้เป็นต้น ตั้งไว้ในจุดที่เชื่อว่าเป็นมงคล ซึ่งมักจะอยู่ริมรั้วหรือมุมหนึ่งนอกบ้าน และบ้านหนึ่งก็อาจมีศาลพระภูมิมากกว่าหนึ่งหลัง
เดิมเป็นความเชื่อตามศาสนาฮินดู ถือเป็นสิริมงคลในการตั้ง เสริมบารมีให้ผู้อยู่อาศัย เชื่อว่าช่วยดูแลบ้าน ปกปักรักษาบ้าน และคุมครองคนในบ้านให้ปลอดภัย แต่การตั้งศาลพระภูมิ นอกจากแค่ความเชื่อแล้วต้องตั้งให้ถูกหลัก ถูกทิศทางด้วย
ศาลพระภูมิที่ดีควรมีเสาต้นเดียว
ระดับศาลควรสูงกว่าระดับปากของเจ้าของบ้านขึ้นไป ควรเลี่ยงสีนำ้เงิน ฟ้า และดำ
เจว็ดศาลต้องมี
บริวารประกอบด้วย คนรับใช้ เป็นตุ๊กตาชายหญิง 1 คู่
ต้องมีรูปปั้นช้างม้าอย่างละ 1 คู่
เครื่องตกแต่ง ประกอบด้วย
– ผ้าผูกเจว็ด
– แจกัน
– เชิงเทียน
– กระถางธูป
– ฉัตรเงิน
– ฉัตรทอง
– ผ้าแพร 3 สี
– ผ้าขาว
– ทองคำเปลวและ แ ป้ ง เจิม
สถานที่ตั้งศาลพระ ภู มิ นั้นควรตั้งให้สูงกว่าพื้นบ้าน
ยกสูงกว่าพื้นดินประมาณ 1 คืบ
หลีกเลี่ยงไม่ให้เงาของบ้านนั้นทอดลงมาสู่ ศ า ล พระภูมิ
และไม่ควรหันหน้า ศ า ล พระภูมิมายังตัวบ้าน
ควรให้พระ ภู มิ หันไปทาง
ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
ทิศตะวันออก
หรือทิศตะวันออกเฉียงใต้
จึงจะเสริม พ ลั ง ดีให้แก่บ้านและผู้อยู่อาศัย
ในการตั้ง ศ า ล พระภูมิควรเตรียมของมงคลเหล่านี้ใส่ลงไปใน ห ลุ ม เสาศาลพระภูมิ
เมื่อนำสิ่งของ ม ง ค ล เหล่านี้ใส่ลงไปแล้ว
ควรใช้มืดของผู้ที่เคร่งในศีลธรรม ซื่อ สั ต ย์ เป็นผู้กดเพื่อให้บ้านมีสิริมงคลยิ่งๆ ขึ้นไป
อันได้แก่ เหรียญเงิน เหรียญทอง อย่างละ 9 เหรียญ
ใบเงิน 9 ใบ
ใบนาค 9 ใบ
ใบมะยม 9 ใบ
ใบนางกวัก 9 ใบ
ใบกาหลง 9 ใบ
ด อ ก บานไม่รู้โรย 9 ดอก
ไม้มงคล 9 ชนิด
แผ่นเงิน แผ่นทองและแผ่นนาค 1 ชุด
พลอยนพเก้า 1 ชุด ปัจจุบันนิยมนำมาทำเครื่องประดับ สร้อยหินมงคลนำโชค
ทั้งนี้เมื่อได้นำลงไปฝังอยู่กับศาลพระภูมิเพื่อให้เป็นสิริ ม ง คลแล้ว เจ้าบ้านและผู้อยู่อาศัยสามารถนำหิน น พ เก้า พลอยนพเก้าชนิดเดียวกันนั้นมาสวมใส่ตาม โ ฉ ล ก เพื่อให้เป็นสิริมงคลยิ่งๆ ขึ้นไปได้อีกด้วย
สิ่งของเครื่อง บู ช า ศาลพระภูมิ ได้แก่ หัวหมู ไก่ต้ม เป็ด ปลานึ่ง ปูหรือกุ้ง น้ำจิ้ม ข้าวสวย
ขนมต้มขาว ขนมถ้วยฟู ขนมหูช้าง เผือกต้ม มันต้ม ฟักทอง ขนมต้มแดง
แตงไทย ขนุน สับปะรด กล้วย มะพร้าวอ่อน
เ ห ล้ า น้ำชา น้ำสะอาด
บายศรีปากชามยอดไข่ พานหมาก พลู บุ ห รี่
การบวงสรวงศาลพระภูมิเป็นการถวายพวงมาลัย ดอกไม้ และอาหาร ให้กับวิญญาณที่สถิตอยู่ในศาล ซึ่งมักจะทำก่อนพิธีกรรมของบ้านนั้นหรือเนื่องในวันสำคัญ
ที่มา rayaproductsgroup / wikipedia